Trong Đông y, mộc nhĩ được xếp vào nhóm thuốc bổ huyết. Khi mộc nhĩ kết hợp cùng với những vị thuốc bổ khí như đại táo, hồng táo, bạch biển đậu… có công dụng dưỡng huyết, bổ não, cường tim.
1. Công dụng của mộc nhĩ
Theo Đông y, mộc nhĩ có vị ngọt, tính bình; tác dụng lương huyết, chỉ huyết (mát huyết và cầm máu), ích vị, bổ khí, dưỡng huyết, lợi phế, nhuận tràng.
Mộc nhĩ vừa làm thức ăn, vừa làm thuốc cho người mắc các chứng bệnh xuất huyết (tiểu ra máu, trĩ, xuất huyết đáy mắt, rong kinh, băng huyết, ho ra máu...), táo bón, ho do phế táo, thiếu máu, rong huyết, băng kinh...
Kết quả nghiên cứu hiện tại cho thấy, mộc nhĩ có khả năng ức chế quá trình ngưng tập tiểu cầu, phòng chống tình trạng đông máu do nghẽn mạch, ngăn cản sự hình thành các mảng xơ vữa trong lòng huyết quản... Bởi thế, nhiều chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, mộc nhĩ là một trong những thực phẩm tốt cho người bị bệnh huyết áp cao, xơ vữa động mạch, thiểu năng tuần hoàn não, thiểu năng động mạch vành...
Chất keo thực vật trong mộc nhĩ còn có tác dụng tốt cho tiêu hóa, chống lão hóa, kháng khuẩn, chống phóng xạ và ức chế một số loại tế bào ung thư.
2. Bài thuốc sử dụng mộc nhĩ Bài 1: Mộc nhĩ 10g, đại táo 10g, gạo tẻ 150g, đường phèn vừa đủ. Mộc nhĩ ngâm nước ấm, rửa sạch. Đại táo bỏ hạt. Hai thứ đem nấu với gạo thành cháo, cho thêm đường phèn, chia ăn nhiều lần trong ngày.- Công dụng: Tư âm nhuận phế, kiện tỳ chỉ huyết, bổ não cường tim và kháng ung. Bài thuốc này rất thích hợp cho những người bị ho lâu ngày, cơ thể suy nhược, thổ huyết, kinh nguyệt không đều, huyết áp cao, bệnh mạch vành, xơ vữa động mạch, ung thư.Bài 2: Mộc nhĩ 30-60g, ngâm nước ấm cho nở, rửa sạch, hầm nhừ, thêm ít đường trắng, ăn trong ngày.- Công dụng: Dưỡng âm chỉ huyết, thường dùng để phòng chống các chứng xuất huyết.Bài 3: Mộc nhĩ 60g, vừng đen 15g. Mộc nhĩ một nửa sao cháy, một nửa sao khô; vừng đen sao thơm. Tất cả tán vụn trộn đều, mỗi ngày lấy 6g hãm với 120ml nước sôi, uống thay trà.- Công dụng: Tư bổ can thận, kiện não ích trí. Dùng lâu dài có tác dụng tăng cường sức khỏe, lợi cả về thể chất lẫn tinh thầnBài 4: Mộc nhĩ 30g, hồng táo 15g, đường phèn vừa đủ. Mộc nhĩ ngâm nước ấm cho nở, rửa sạch, đem hầm với hồng táo cho nhừ, gia thêm đường phèn vừa đủ, chia ăn 2 lần sáng và chiều.- Công dụng: Bổ thận chỉ huyết, dùng cho phụ nữ xuất huyết tử cung cơ năng.
Bài 5: Mộc nhĩ 60g, huyết dư thán 10g. Mộc nhĩ (sao), hai thứ tán bột, trộn đều, mỗi ngày uống 6-10g với nước ấm hoặc có pha một ít giấm thanh.- Công dụng: Tán ứ chỉ huyết, dùng cho phụ nữ bị băng huyết, rong kinh.Bài 6: Mộc nhĩ 15g, hồng táo 30 quả. Hai thứ đem hầm nhừ, ăn trong ngày.- Công dụng: Dưỡng huyết, điều kinh, dùng cho người suy nhược cơ thể, người bị thiếu máu.Bài 7: Mộc nhĩ và bạch biển đậu, hai thứ bằng nhau, sấy khô tán bột, mỗi ngày uống 9g.- Công dụng: Phòng ngừa và điều trị đái tháo đường.Bài 8: Mộc nhĩ 30g, đường đỏ 20g. Mộc nhĩ ngâm nước ấm, rửa sạch, nấu nhừ rồi cho đường đỏ vào, đánh nhuyễn, chia ăn 2 lần trong ngày.- Công dụng: Lương huyết, chỉ huyết, giáng áp. Dùng cho những người bị xuất huyết tử cung cơ năng và huyết áp cao.Bài 9: Mộc nhĩ 30g, hoa hiên 120g, đường trắng vừa đủ. Hai thứ rửa sạch, nấu thành canh, chế thêm đường, ăn lúc nóng.- Công dụng: Lợi thủy thông lâm, dùng cho người bị tiểu ra máu.Bài 10: Mộc nhĩ 6g, thịt lợn nạc 50g, phật thủ 9g, ý dĩ 20g. Mộc nhĩ ngâm nước ấm, rửa sạch, thịt lợn thái miếng, phật thủ thái phiến. Tất cả đem nấu thành canh ăn trong ngày.- Công dụng: Tuyên tý thông dương, hoạt huyết hóa ứ, dùng cho những người bị bệnh lý động mạch vành tim.Bài 11: Mộc nhĩ 5g, đậu phụ 200g. Hai thứ nấu thành canh ăn thường xuyên, hoặc mộc nhĩ 6g nấu với đường phèn lấy nước uống trước khi đi ngủ.- Công dụng: Phòng bệnh và hỗ trợ điều trị bệnh huyết áp cao.Bài 12: Mộc nhĩ 30g, dạ dày lợn 1 cái. Mộc nhĩ ngâm nước ấm rửa sạch, dạ dày lợn làm sạch, hai thứ đem nấu chín, cho thêm gia vị, ăn trong ngày, dùng liên tục từ 3-5 ngày.- Công dụng: Trị chứng tiểu đêm, đi tiểu nhiều lần.Bài 13: Mộc nhĩ 20g, ngâm nước cho nở, rửa sạch, nấu cháo với gạo nếp và hạt sen, đường phèn.- Công dụng: Trị bệnh viêm phế quản mãn tính.Kiêng kỵ: Người bị tiêu chảy thường xuyên do viêm đại tràng, hoặc viêm dạ dày mãn tính không nên ăn mộc nhĩ đen.
